De aanschaf van zonnepanelen is een effectieve maatregel om je energierekening omlaag te brengen en je huis te verduurzamen. De investering is ook nog eens binnen afzienbare tijd terug te verdienen. Meestal kunnen zonnepanelen binnen een dag op je dak worden gelegd. Je kunt vanaf dat moment gelijk beginnen met het opwekken van je eigen stroom.
Hoe werken zonnepanelen?
Zonnepanelen zetten zonlicht om in stroom die gebruikt kan worden in je eigen woning. Als je meer stroom opwekt, dan jezelf gebruikt lever je een deel van die stroom terug aan het openbare stroomnetwerk. Dit heet salderen. Zonnepanelen worden ook wel PV panelen genoemd. PV is een samenvoeging van Photo Light en Volta, wat een afgeleide is van volt, oftewel stroom.
De stroom die zonnepanelen opwekken is gelijkstroom. Het stroomnet in jouw woning en op het openbare netwerk is een wisselstroom. Om de stroom vanaf de zonnepanelen in jouw huis te kunnen gebruiken moet deze gelijkstroom omgezet worden door een omvormer tot wisselstroom. Deze omvormer wordt op een aparte groep aangesloten in de meterkast.
Is mijn woning geschikt voor zonnepanelen?
Zonnepanelen kunnen door iedereen geplaatst worden, als je maar een geschikt dak hebt.
De wijze van zonnepanelen monteren hangt af van je soort dak.
Zonnepanelen monteren op schuin dak
Op schuine daken worden de zonnepanelen meestal op dakpannen gemonteerd door middel van metalen profielen en dak haken onder de pannen. Bij schuine daken hebben de panelen dus dezelfde helling en zon oriëntatie als het dak.
Zonnepanelen monteren op plat dak
Op platte daken worden de zonnepanelen schuin op het dak geplaatst door middel van een frame dat wordt voorzien van ballast, bijvoorbeeld in de vorm van betontegels. Die moeten voorkomen dat de panelen van het dak afwaaien. Afhankelijk van de oriëntatie van het dak worden ze op het zuiden gericht of met de ruggen tegen elkaar als een dakje op het oosten en het westen.
Op het zuiden gericht, leveren ze per paneel meer op. Maar met oost/west oriëntatie kunnen er meestal meer panelen op het dak geplaatst worden, waardoor je in totaal meer stroom kunt opwekken. Op het zuiden gericht moeten de panelen namelijk verder uit elkaar geplaatst worden om onderlinge schaduw te voorkomen.
Later in dit artikel vertellen we hoe je erachter komt hoeveel, en welke zonnepanelen geschikt voor jou zijn.
Welke zonnepanelen moet ik hebben?
Om zonnepanelen goed met elkaar te kunnen vergelijken moet je kijken naar de vermogen van de panelen en de afmetingen. Het vermogen wordt uitgedrukt in Wattpiek (wp). Standaard panelen worden tegenwoordig geleverd met een vermogen van circa 355 Wattpiek.
De meest gebruikte panelen hebben een afmeting van circa 100x160. Maar tegenwoordig zie je steeds meer afwijkende afmetingen. Daarom is het belangrijk om niet alleen te kijken naar het vermogen, maar ook naar de afmetingen van de panelen. De afmetingen zijn belangrijk bij het bepalen van de hoeveelheid panelen die op jouw dak passen.
Zonnepanelen gericht op het zuiden en met een hellingshoek van tussen de 30 en de 50 graden, leveren per 100 wattpiek ongeveer 90 kilowattuur (kWh) per jaar op. Een gemiddeld zonnepaneel (van 355WP) levert ongeveer 320 kWh per jaar op. Datzelfde paneel gericht naar het oosten/westen zal 270 kWh per jaar opleveren.
Hoeveel zonnepanelen heb ik nodig?
Stel je koopt 10 panelen met een watt piekvermogen van 355, dan leveren die 10 x 320 kilowatt uur op, dus 3200 kWh per jaar. Diezelfde panelen leveren op het oosten/westen gericht 10x270 = 2700 kWh per jaar op. Een gemiddeld huishouden verbruikt ongeveer tussen de 2700 en de 4000 kWh stroom per jaar.
Wat kosten zonnepanelen?
Zonnepanelen worden steeds goedkoper. Hoe meer zonnepanelen je koopt, hoe goedkoper de prijs per paneel. Voor een set van zes panelen betaal je ongeveer 3700 euro bruto. Je kunt de btw op de zonnepanelen terugvragen, waardoor je netto ongeveer 3100 euro betaalt.
Voor een set van 10 panelen is dat ongeveer €5400 bruto en €4500 netto en bij set van 18 panelen €8000 en €7000 euro netto. Dit zijn prijzen zoals deze in het voorjaar van 2022 worden gehanteerd door Milieu Centraal.
Krijg ik subsidie voor zonnepanelen?
Je krijgt geen subsidie meer voor zonnepanelen. De subsidieregeling op zonnepanelen is gestopt. Er bestaan wel verschillende financiële regelingen om de aanschaf en het gebruik van zonnepanelen aantrekkelijker te maken. Bekijk welke regelingen er zijn in jouw gemeente met onze subsidiezoeker of lees meer informatie op de site van de rijksoverheid.
Wat leveren zonnepanelen aan stroom?
Zonnepanelen leveren het meeste op als ze naar de zon toe gericht worden. Dat is dus op het zuiden en met de hellingshoek tussen de 30 en de 50 graden. Maar ook zonnepanelen gericht op het oosten en westen leveren ook nog steeds voldoende stroom op, zo'n 80-85% ten opzichte van het zuiden (in de beste stand).
Zonnepanelen en winter
Zonnepanelen leveren niet het hele jaar hetzelfde op. In de winter leveren ze een stuk minder op dan in de zomer. Dat heeft onder andere te maken met de lengte van de dagen, zonintensiteit en het aantal zonuren. Gemiddeld leveren zonnepanelen in december ongeveer 2% op van de totale jaaropbrengst, terwijl ze in de maanden mei, juni en juli elke maand ongeveer 13% leveren. Dit is gebaseerd op een meerjarig gemiddelde en kan per jaar verschillen.
Hoe worden zonnepanelen aangesloten?
Het is van belang dat alle panelen dezelfde oriëntatie hebben om de maximale hoeveelheid stroom uit de zonnepanelen te halen.
Zonnepanelen in een serie schakelen (string)
Veel zonnepanelen worden aan elkaar gekoppeld, waarna ze met twee kabels op de omvormer worden aangesloten, deze aansluiting heet een serie schakeling. Zo'n serie aan elkaar gekoppelde zonnepanelen wordt ook wel een string genoemd, en de omvormer een stringomvormer. Op sommige omvormers kunnen meerdere strings aangesloten worden (meestal 2).
Het nadeel van in een serie schakelen is dat als één paneel bijvoorbeeld door schaduw minder stroom kan opwekken, alle panelen minder stroom leveren.
Welke Zonnepanelen omvormer moet ik kiezen?
Als er risico is op schaduw of er grote verschillen zijn in oriëntatie en hellingshoek, kan gekozen worden voor andere typen omvormers.
Schaduw op je zonnepanelen? Optimizer to the rescue!
Een mogelijkheid is gebruik te maken van zogenoemde optimizers. Een optimizer is een kastje onder elk paneel die ervoor zorgt dat elk paneel de maximale hoeveelheid stroom levert aan de omvormer. Daar heb je wel een speciale omvormer voor nodig.
Micro omvormer
Een andere oplossing is het gebruik maken van zogenaamde micro omvormers. Dit zijn kleine omvormers, meestal gemonteerd aan de onderzijde van de zonnepanelen, waarop één of meerdere zonnepanelen worden aangesloten. In dat geval wordt de stroom vanaf de zonnepanelen op het dak al omgezet in wisselspanning.
ShadeFix
Tot slot zijn er omvormers die door elektronica in de omvormer zelf het effect van de schaduw kunnen compenseren. Dit wordt ook wel Shadefix genoemd.
Hybride omvormer
Als in de toekomst het salderen wordt afgebouwd, zal er steeds meer belangstelling komen voor het opslaan van stroom in accu's. Hiervoor is een speciale omvormer vereist om zo de stroom naar de accu te kunnen sturen. Dit type wordt een hybride omvormer genoemd.
Waar moet de omvormer komen?
Behalve micro-omvormers worden alle typen omvormers ergens in de woning opgehangen. Dat kan eigenlijk overal. Maar houd er wel rekening mee dat omvormers een beetje geluid kunnen maken bij het inschakelen. Je hoort dan een kort, tikkend geluid. Moderne omvormers maken als ze zijn ingeschakeld nauwelijks geluid.
Van zonnepaneel naar meterkast
De omvormer wordt, afhankelijk van het aantal aangesloten zonnepanelen op één of meerdere aparte groepen aangesloten in de meterkast.
Als er een lege groep aanwezig is, kan die gebruikt worden en anders wordt vaak een bestaande groep (bijvoorbeeld de badkamer groep) omgebouwd tot een distributiegroep. Hierop wordt vervolgens een aparte hoofdschakelaar gemonteerd met daarop aangesloten een aparte groep voor de badkamer en een groep voor de zonnepanelen.
Moet de zonnepanelen hoofdschakelaar aangesloten worden in de meterkast?
De hierboven genoemde hoofdschakelaar met groepen wordt ook wel een PV verdeler genoemd. Deze aparte hoofdschakelaar hoeft niet per se gemonteerd te worden in de meterkast. Dat kan ook bij een wasmachine of bij de omvormer. Het voordeel is dat de leidingen dan vaak niet helemaal naar de meterkast hoeven te worden doorgetrokken. Het is belangrijk dat de draden dik genoeg zijn om de stroom vanuit de zonnepanelen goed te kunnen geleiden.
Wat als ik geen lege groepen meer heb voor mijn zonnepanelen?
Als er geen lege groepen in de bestaande installatie beschikbaar zijn, kiezen sommige installateurs ervoor om gecombineerde aardlekschakelaar en installatie in een automaat te plaatsen. Dit wordt een aardlekautomaat of alamat genoemd.
Wat betekend salderen?
Je huis is aangesloten op het openbare net dat je huis van stroom voorziet. Maar wanneer jij zonnepanelen hebt komt het voor dat je meer stroom opwekt dan je zelf op dat moment verbruikt. Dat overschot lever je terug aan het openbare net. Dit wordt (op het moment) aan het einde van het jaar verrekend. Tenzij je in een jaar meer stroom levert aan het net dan jezelf afneemt. In dat geval krijg je voor dat extra deel, afhankelijk van je energieleverancier, een vergoeding. De overheid wil binnen enkele jaren de salderingsregeling afbouwen. Met de afbouw moeten mensen gestimuleerd worden om hun eigen opgewekte stroom beter zelf te benutten, bijvoorbeeld door het plaatsen van een thuis accu.
